Argument: „Twoja (Moja/Ludzka) podświadomość robi to i tamto…”
Fakt: Nie ma czegoś takiego, jak podświadomość.
Tzn. Istnieje niewątpliwie całe morze procesów, które zachodzą w naszej głowie poniżej progu świadomej uwagi, w tym wiele procesów, do których wręcz nie mamy szans mieć nigdy świadomego dostępu. (Przynajmniej w formie autorefleksji, bo oczywiście technologia pozwala nam już zerknąć do własnej głowy i zobaczyć nawet najbardziej niedostępne procesy.)
Te procesy stanowią jednak coś zupełnie innego od pewnego przenikającego środowisko rozwojowe mitu, jakim jest jednostkowa, wręcz osobowa „podświadomość” z którą można się rzekomo komunikować i która rzekomo może nam różne rzeczy „robić”, „załatwiać”, itp.
Jeśli wiemy, że jest to pewnego rodzaju metafora, personifikacja całej masy procesów, może to być nawet przydatne narzędzie. Niestety, jak to często bywa, metafora podawana z ust do ust gdzieś po drodze staje się rzekomo dosłownym opisem rzeczywistości. Tak właśnie jest w przypadku popularnego rozumienia idei podświadomości.
Niewątpliwie, sprzyja temu nasza cywilizacja – Sokratejski dajmonion, czy XIX wieczne idee homunkulusa – człowieczka żyjącego w naszej głowie i obserwującego świat naszymi oczyma – przesycają naszą kulturę. Niestety, te koncepcje prowadzą do problemu nieskończonej regresji – bo przecież w głowie homunkulusa musiałby być kolejny homunkulus, a w jego głowie kolejny, jeszcze mniejszy, taka mentalna Matrioszka.
Czy tak wygląda wnętrze naszej głowy? Raczej nie ;)
Nie mamy „jednej” podświadomości. Nie możemy więc jej do niczego „przekonać”, czy „skłonić”, nie może ona niczego „zrobić” – bo jej po prostu nie ma. Zamiast tego mamy ogromną masę niezależnych procesów. Różnica może pozornie drobna, ale w praktyce wręcz kluczowa przy próbach jakiejkolwiek pracy z ludzką psychiką. Dla porównania – to jak przejście z próby wpłynięcia na jakieś bliżej niezdefiniowane „społeczeństwo” do wpływania na zachowanie poszczególnych obywateli, którzy się na to społeczeństwo składają. Możemy być nieskończenie bardziej precyzyjni i wydajni, a dzięki temu po prostu skuteczni.
Masz pytanie z zakresu kompetencji miękkich/soft skills? Kanał Self Overflow dostarcza odpowiedzi z tego zakresu, dostosowanych w szczególności do potrzeb osób z sektora IT. Co tydzień nowe filmy z odpowiedziami na pytania od naszych widzów!
Przykładowe pytania:
- Jak łączyć pracę pełnoetatową i kreatywne hobby?
- Jak osoba techniczna może rozmawiać z osobami nietechnicznymi?
- Jak przestać myśleć o pracy po zakończeniu intensywnego dnia?
