Narzędzie: Mapa Oczekiwań Związkowych

Przy jednym z ostatnich wpisów w komentarzach na FB dostałem sugestię (za którą bardzo dziękuję!) świetnych narzędzi do wzajemnego ustalania oczekiwań w związku. (A przy okazji też przemyślenia ich dla siebie!) Obydwa były bardzo fajne, ale każde miało pewne aspekty, których brakowało w drugim. No i obydwa były po angielsku, a choć nieco poszukałem, nie udało mi się znaleźć żadnych polskich odpowiedników. (Pewnie też jakieś są, tylko kwestia też tego jakimi terminami zostały u nas opisane. Jak znacie jakieś ciekawe alternatywy, podrzućcie w komentarzach.)

Pomyślałem więc, że czas przygotować coś takiego po polsku. Przy okazji łącząc dobre aspekty obydwu powyższych list, jak również kilka dodatkowych rzeczy, które mogę dodać od siebie. Tym właśnie narzędziem chciałem się z Tobą podzielić w tym wpisie. Jednocześnie chciałem docenić i wskazać pierwotne źródła, czyli Relationship Anarchy Smorgasboard (autorstwa  Heather Orr i Lyrica Lawrence, usprawnione przez Maxx Hill & Phoenyx) oraz Non-Escalator Relationship Menu.

Mapa dostępna jest w formacie JPG oraz PDF. Nie musi być to wariant finalny – jeśli dostrzegacie ważne rzeczy do usunięcia, lub rzeczy zbędne, dajcie znać (głównym limitem jest miejsce/czytelność).

Mapa ma dwa główne zastosowania.

Po pierwsze: ma pomóc Tobie przemyśleć czego Ty oczekujesz od swojego związku (lub związków). Gdzie są Twoje granice, jakie są Twoje potrzeby, oczekiwania, itp. Jasne, to może ulegać zmianie z biegiem czasu, Twoje potrzeby dziś są pewnie inne niż pięć lat temu, a za kolejnych pięć lat też będą inne. Warto się otworzyć na takie zmiany, są one częścią życia. Nie negują one jednak wartości w odkryciu tego, co chcemy i czego nie chcemy tu i teraz. Co więcej, warto to sobie przerobić nawet jeśli nie jesteś obecnie w związku, ani nie planujesz w nim być w najbliższym czasie. Po to, by lepiej siebie poznać i zrozumieć.

Po drugie: ma stanowić podstawę do dyskusji na temat oczekiwań i wyobrażeń odnośnie związku z osobą, z którą chcesz go tworzyć. (Lub osobami, przy relacjach poliamorycznych – tam zdecydowanie przyda się kilka dodatkowych pytań, np. o oczekiwane relacje z innymi osobami w takim układzie.) Być może do pewnych negocjacji, być może dla sprecyzowania wzajemnych oczekiwań (lub np. odkrycia, że są one takie same, ale z jakiegoś powodu nie udało Wam się wyrazić ich dotąd wprost). Pamiętaj tylko proszę, że to pewna baza – możecie ją rozbudowywać, uszczegóławiać, itp. To ma być pomoc i wsparcie, nie ograniczenie. Oznacza to też, że jeśli jakiejś kwestii nie chcecie lub nie potraficie na razie sprecyzować, możecie się umówić na jej pominięcie. Ważne jest natomiast by, gdy już te kwestie ze sobą omówicie, nie zmieniać ich później jednostronnie. Każda zmiana powinna zostać wspólnie omówiona, tak by obydwie osoby wiedziały czego się mogą w takiej relacji spodziewać.

Jak korzystać?

Mapa podzielona jest na sześć obszarów. W każdym z nich znajdziesz szereg proponowanych opcji, plus wolne miejsca na dopisanie swoich. Każdą z opcji możesz oznaczyć jednym z sześciu kryteriów. „Niezbędne” i „Wykluczone” to tzw. dealbreakery, rzeczy, których brak lub obecność (odpowiednio) sprawiają, że dana relacja jest dla Ciebie na dłuższą metę nie do utrzymania. „Chcę” to rzeczy na których Ci zależy, ale nie na tyle, by ich brak dyskwalifikował dany związek. Jeśli by jednak udało się je mieć, to super. „Mogę spróbować” oznacza, że masz pewne wątpliwości, ale jesteś otwarty/a na daną kwestię. Może jeszcze nie znasz, ale dopuszczasz, że polubisz? Może dotychczas niezbyt to wychodziło, ale chcesz się postarać i sprawdzić jak to teraz zadziała? Może czasem może tak być, ale nie za często? „Raczej nie” to rzeczy, których raczej nie chcesz, ale jesteś w stanie dopuścić okazyjnie, albo z pewną niechęcią, jeśli drugiej osobie bardzo na nich zależy. W końcu „Nie wiem” to rzeczy, których dotychczas nie udało Ci się przemyśleć, których nie rozumiesz (warto więc też je omówić, tak by upewnić się o co chodzi), albo które są Ci obojętne.

Każda osoba w relacji wypełnia swoją mapę, po czym omawiacie je razem. Jak dokładnie, to zależy od Was, sugerowałbym albo punkt po punkcie na przemian, albo całymi działami na przemian.  Np. Ty omawiasz swoje preferencje odnośnie wspólnych wakacji, potem druga osoba. Ty omawiasz swoje preferencje odnośnie wspólnych randek, potem druga osoba. Itp. Jeśli któreś z Was dopisało swoje kryteria w wolnych miejscach, druga osoba powinna się wypowiedzieć na ich temat, zanim się zamienicie. (Może to wymagać chwili na zastanowienie.)

Raczej zniechęcam do tego, by jedna osoba omawiała całą swoją mapę i dopiero zrobiła to druga, albo żebyście się nimi wymienili i je przeczytali zanim przejdziecie do dyskusji. Te opcje mogą budzić więcej konfliktów, gdyż będą poruszać pewne kwestie bez dania im od razu ujścia i przestrzeni do omówienia.

Pamiętajcie też proszę, że mapa jest tylko pomocą. Każdy punkt można doprecyzować, przeformułować, itp. według Waszych potrzeb i oczekiwań.