Rozwój Osobisty dla Początkujących
Rozdział 2.1 – Dobry plan działania
Z planowaniem jest tak, że większość ludzi nie robi tego wcale, a ci, którzy robią, planują zwykle aż do przesady, używając ulepszania planu jako wymówki do nie podjęcia żadnego działania. Tymczasem dobrze przygotowany plan nie musi wcale być pracochłonny, a może drastycznie zwiększyć skuteczność Twojego działania.
Ile czasu poświęcić na planowanie?
Jakiejkolwiek reguły bym tutaj nie podał, zawsze znajdzie się od niej wyjątek. Dlatego zamiast reguły zaproponuję Ci kilka rzeczy, które warto wziąć pod uwagę przy planowaniu.
1) Ile czasu będzie wymagała realizacja planu?
2) Ile zasobów będzie wymagała realizacja planu?
3) Jeśli realizacja planu nie wyjdzie, ile czasu musi upłynąć zanim będziesz mógł spróbować ponownie?
Im większe będą odpowiedzi na każde z tych pytań, tym więcej czasu warto poświęcić na planowanie. Jeśli potrzebujesz jakiejś wartości bazowej, zacznij od poświęcania na planowanie 15% przewidywanego czasu wymaganego do realizacji projektu i sprawdź jak to dla Ciebie działa.
Jak planować?
Przez lata powstały setki różnych propozycji tego, jak należy formułować cele i planować drogę do nich, w tym przynajmniej kilkanaście różnych interpretacji akronimów SMART i SMARTER, majacych stanowić wskazówki nt. planowania. Spotkałem się nawet z sytuacją, w której oryginał książki rozwojowej używał jednej interpretacji akronimu SMART, a jej tłumaczenie – innego. Co najgorsze, choć skuteczność SMART była badana, wiele różnych badań testowało różne rozumienie tego samego akronimu.
Sam również w swojej pracy sugeruję nieco inną interpretację SMART, to znaczy E-SMART, czyli takie formułowanie i planowanie celów, by były one Efektywne, Sekwencyjne, Mierzone regularnie. Aplikowane do siebie, Realistyczne i Terminowe.
Efektywne – to rzecz, która jest chyba najczęściej pomijana przy formułowaniu celów. Ludzie często wyobrażają sobie, że ich wybrany cel da efekty, których wcale dać nie musi. „Jak będę pewny siebie, to będę też lubiany.” – ok, a jak do tego ma niby dojść? Jak jedno wynika z drugiego?
Dlatego właśnie, gdy planujesz cel, zacznij od zadania sobie pytania, jakie będą faktyczne konsekwencje jego osiągnięcia i czy da Ci to, co chciałbyś, aby Ci dał? Wyobraź sobie, że już go osiągnąłeś. Jakie są tego konsekwencje? Dopiero jeśli cel jest efektywny, sens ma sprawdzanie go dalej.
Sekwencyjne – cele podzielone na kolejne, prowadzące do celu kroki. Im bardziej szczegółowo opiszesz te kroki (trzymając się innych kryteriów E-SMART), tym łatwiej będzie Ci je wprowadzić w życie i tym mniejsze zagrożenie odkładania tych kroków na później (prokrastynacji). Oczywiście ważny jest tu czas jaki masz na planowanie – im więcej tego czasu, tym więcej go możesz poświęcić na planowanie.
Mierzone regularnie – standardowo „M” w SMART sugeruje zwykle, by cel był „mierzalny” – by dało się go mierzyć. W E-SMART sugerowane jest pójście o krok dalej i wybranie celów, które nie tylko da się mierzyć, ale też takich, które są regularnie mierzone. Jest to ważne, ponieważ taki regularny pomiar umożliwia Ci weryfikacje skuteczności działań. Zaplanuj ten pomiar, jego metody, kryteria oceny, itp. Warto przy okazji zadbać o zaplanowanie nagród, jakie będziesz sobie dawać za realizowanie poszczególnych celów. Może być nimi wszystko – od zwykłego pomyślenia z satysfakcją „udało mi się” do sprawienia sobie jakiegoś prezentu, wybrania się w ulubione miejsce, itp.
Aplikowane do siebie – aby cel miał sens, jego realizacja musi zależeć w 100% od Ciebie. A od Ciebie zależy tylko to, co robisz – reakcje innych ludzi, ostateczny wynik, itp. to rzeczy na które masz wpływ, ale których nie kontrolujesz. Wybieraj cele zależne tylko od Ciebie. Da Ci to więcej pewności podczas ich realizacji, ułatwi zabieranie się do nich (brak obaw przed porażką), a w efekcie, paradoksalnie, zwiększy też szanse osiągnięcia celów niezależnych od Ciebie.
Realistyczne – najlepsze cele to takie, które są realistyczne, a przy tym wymagające i ambitne. Jak bardzo wymagające? Na tyle, abyś musiał włożyć faktyczny wysiłek w ich osiągnięcie, ale na tyle łatwe, by mieć pewność, że uda Ci się je zrealizować, jeśli ten wysiłek włożysz.
Terminowe – cel zawsze powinien mieć termin realizacji. To ogranicza Twoje możliwości, co – nieco paradoksalnie – zwiększa Twoje szanse na jego realizację. Najlepiej, jeśli termin może być w jakiś sposób kontrolowany zewnętrznie – to utrudnia próby jego samodzielnego przesuwania i „oszukiwania” w tym zakresie.
Po co planować, świat się i tak zmienia!
Popularnym oporem przed planowaniem jest fakt, że świat ulega zmianie i nie da się tej zmiany przewidzieć. Owszem, nie da się. Nie ma też sensu uparcie tkwić przy celu, gdy świat w którym miał działać uległ zmianie. Jednak mając już zaplanowany cel, dużo łatwiej go zaadaptować do nowych warunków, niż próbować od nowa coś stworzyć, lub zakładać po prostu, że „jakoś to będzie”.
Ćwiczenie: Cele E-SMART
Zastosuj system E-SMART do kilku swoich celów, krótkoterminowych (kilka dni realizacji) i długoterminowych (kilka miesięcy-lat realizacji), tak by nauczyć się korzystać z tego systemu w praktyce.
Rozwój Osobisty dla Początkujących jest dostępny ZA DARMO. Są to informacje na tyle ważne i podstawowe, że chcieliśmy zadbać o ich udostępnienie jak najszerszej publiczności, także osobom które mogły nie być jeszcze zdecydowane na zakup materiałów rozwojowych (lub po prostu nie było ich na to stać).
Jeśli jednak chcesz z tych informacji korzystać nieco wygodniej, w formie e-booka, lub też po prostu docenić pracę włożoną w zebranie i przygotowanie tego poradnika czy w działalność autora - możesz to zrobić kupując ebook, dostępny na MindStore.
Dzięki za wsparcie :)
